Psikolojide demirleme etkisi nedir?

Bilişsel önyargılarımızdan biri olan demirleme etkisi (anchoring bias) alışveriş başta olmak üzere birçok davranışımızı etkiliyor. Kabaca, ilk duyduğumuz bilginin doğruluğuna inanmamız olarak tanımlayabileceğimiz demirleme etkisi temel eğilimlerimizden biri olduğu için reklamlarda ve pazarlama yöntemlerinde yaygın şekilde kullanılıyor. Birkaç örnek üzerinden ilerleyebiliriz. Çevrim içi alışveriş sitelerinde indirimde olduğunu gördüğümüz bir ürünün Devamı…

bilinçdışı, kolektif bilinçdışı, bilinçaltı, jung, arketip, satranç, iyi kötü, siyah beyaz

Kolektif bilinçdışı nedir?

Kolektif bilinçdışı kavramı ilk olarak psikanalist Carl Gustav Jung tarafından kullanılıyor. Sigmund Freud ile çalışan ve onun düşüncelerini savunan Jung zamanla bilinçdışı zihin hakkındaki düşünceleri de dahil olmak üzere psikolojinin temel ilkelerinde fikir ayrılığı yaşıyor. Freud bilinçdışının kişisel deneyimlerimizin ürünü olduğunu savunuyorken Jung bilinçdışının insanlığın geçmişteki kolektif deneyimlerinden miras kaldığına inanıyor. Devamı…

el, yardım, yalnız, özgeci, diğerkam, alturizm, fedakar, erkek

Özgecilik, alturizm veya diğerkâmlık

Alturizm ve diğerkâmlık olarak da adlandırılan özgecilik; karşılığında hiçbir şey beklemeden, bazen risk alarak ve bedel ödeyerek fedakârlık yapmamızı ifade ediyor. Özgeci davranışları çevremizde gözlemleyebiliyoruz. Buz tutmuş suya atlayarak boğulan birini kurtarmaya çalışan kahraman, mahsur kalan bir çocuğu balkon demirlerine tırmanarak kurtaran genç, tüm mal varlığını bir vakfa bağışlayan hayırsever Devamı…

selfie, narsisizm, narsist, gizli narsizm, uyku

Gizli narsizm nedir?

Narsistik kişilik bozukluğunun ne olduğundan Narsist biriyle mi yaşıyorsunuz? yazımda bahsetmiştim. Aslında burada bahsi geçen kişilik bozukluğu kriterleri, psikopatoloji literatüründe büyüklenmeci narsisizm olarak ifade edilen narsizmi tanımlıyor. Büyüklenmeci tipin yanısıra gizli (kırılgan) narsizm de bu kişilik bozukluğunun özelliklerini barındırıyor ancak gizli narsistler büyüklenmeci narsistlerden farklı olarak kişilik özelliklerinin çoğunu gizliyor. Gizli Devamı…

evolution, evrim, insan, maymun, gelişim, evrim psikolojisi

Evrimsel psikoloji nedir?

Evrim teorisi fiziksel ve biyolojik özelliklerinizin atalarınızın karşılaştığı zorluklar ve etkiler ile şekillenerek bizlere aktarıldığını öne sürüyor. Evrimsel psikolojiye göre bilişsel ve davranışsal özelliklerimiz de bu şekilde nesilden nesile aktarılıyor. Evrimsel psikolojiye göre zihnimiz ve davranışlarımız rastgele değil; doğanın ilkeleri doğrultusunda belli bir amaca hizmet edecek şekilde oluşuyor. Burada evrim Devamı…

kadın, baş ağrısı, suçlu, sıkıntı, stres, ağrı, pişman, kaygı

Ağrı bozukluğu

Ağrı bozukluğu diğer adıyla psikojenik ağrı terimi; fizyolojik bir nedeni ve açıklaması olmayan, istemli olarak kontrol edilemeyen ve psikolojik nedenler sonucu ortaya çıkan ağrılar için kullanılıyor. 30-40 yaşlarında başlayan ve çoğunlukla kadınlarda görülen ağrı bozukluğuna depresyon, anksiyete bozuklukları, somatoform bozukluklar ve cinsel ağrı bozuklukları eşlik edebiliyor. Ağrı bozukluğuna sahip olanlar yaşadıkları Devamı…

kadın, spor, koşu, günbatımı, esneklik, dayanıklılık, psikolojik dayanıklılık

Psikolojik dayanıklılık nedir?

Psikolojik dayanıklılık zorlayıcı olaylara karşı esnek kalabilme, değişikliklere uyum sağlayabilme ve yoğun duygulardan sonra toparlanabilme becerilerinizi ifade ediyor. Stres yönetimini de kapsayan psikolojik dayanıklılık düşüncelerinizi kontrol etmenizi ya da  olumlu düşünmeye çalışmanızı gerektirmiyor. Olumlu düşünmeye çalışmak zorlukları çoğunlukla görmezden gelmenize neden oluyor. Psikolojik dayanıklılığınızın yüksek olması duygularından etkilenmeyen ve olaylara Devamı…

gaslighting, sınırlama, kısıtlama, kadın, kafes, demir parmaklık, engel

“Gaslighting”e mi maruz kalıyorsunuz?

Aileniz, arkadaşlarınız veya partneriniz tarafınızdan manipüle edilmeniz olarak tanımlanan gaslighting psikolojik ve sosyal bir şiddet türüdür. Sizi kontrol etmeyi ve ilişkinizde üstünlük sağlamayı amaçladığı için gaslighting uygulayan kişi sizin bakış açınızı devre dışı bırakıyor ve kendinize güvenmenizi engelliyor. Böylece ilişkinizdeki tek, güvenilir ve doğru kaynak o kişi oluyor. Birçok gaslighting Devamı…

act, kabul ve kararlılık, maske, çift, ilişki

Kabul ve kararlılık terapisi nedir?

İngilizcesi acceptance and commitment therapy olan kabul ve kararlılık terapisi genellikle ACT olarak kısaltılıyor. ACT geleneksel davranışçı terapi ve bilişsel davranışçı terapi yöntemlerini içinde barındırıyor. 1980’lerde Nevada Üniversitesi’nde profesör olan psikolog Steven C. Hayes tarafından geliştirilen ACT’nin yöntemleri duyguları inkar etmemeye, zorlukları kabul etmeye ve davranışlarda gerekli değişiklikler yapmaya odaklanıyor. Bu yönüyle Devamı…

büyükanne, nene, sohbet, sosyalleşme, kız, ergen, duygu, duygular

Ergenlikteki çocuğunuzla duygu çalışmak

Çocuğunuzun beyin gelişimi ergenlik döneminde büyük oranda tamamlanmış olsa da çocuğunuz duygularını her zaman sizin gibi ifade edemiyor ve yönetemiyor. Çocuğunuz duygu sözcüklerinin anlamlarını biliyor ancak hissettiği duyguları tanımlamakta zorluk çekebiliyor. Ergen çocuğunuz her ne kadar sizden bağımsızlaşıyor gibi görünse de duygularını düzenlemekle ilgili sizin desteğinize hala ihtiyaç duyuyor. Çocuğunuz Devamı…

duygu, ifade, çocuk, kız, ilan, duyuru, ses, duygu düzeleme

4-8 yaşındaki çocuğunuz için duygu çalışmaları

Çocuğunuzun duygularını fark edebilme ve anlamlandırabilme yeteneği pratik yaparak gelişiyor. Duygu düzenleme pratiklerini; çocuğunuzla oynarken, o rahat olduğunda ve duyguları çok yoğun hale gelmeden yapmanız daha kolay oluyor. Çocuğunuza duygu düzenleme konusunda yardımcı olabileceğiniz bazı yöntemler bulunuyor: Kitaplardaki ve çizgi filmlerdeki karakterlerin bedensel duygu ifadeleri hakkında konuşabilirsiniz. Duygu hakkındaki çocuk Devamı…

duygular, çocuk, duygu çalışması, minyon, şaşırma

Çocuğunuzla duygu çalışmaları yapın!: 1-3 yaş

Çocuğunuz 1-2 yaşlarından itibaren kendi benliğinin farkına varmaya, daha bağımsız olmaya, bazı duygularını kontrol etmeye, korku, utanç ve kıskançlık gibi duyguları hissetmeye başlıyor. Bunun yanında çocuğunuz öfke nöbetleri yaşayabiliyor ve isteklerinde inatlaşabiliyor. Çocuğunuz anadilinizi aktif şekilde kullanmasa da ne dediğinizi anlayabiliyor. Duyguları kelimelere dökerek tanımlamasa da onları yaşıyor ve deneyimliyor. Devamı…

çocuk, merdiven, basamak, çıkmak, ilerleme, gelişme, duygu, duygu düzenleme

Çocuklarda duygu düzenleme

Duyguları anlayabilme ve yönetebilme yeteneği olan duygu düzenleme zamanla gelişiyor ve çocuğunuzun psikososyal gelişimi için önem arz ediyor. Çocuğunuz duygularını düzenleyebilmek için sizin yardımınıza ihtiyaç duyuyorsa da büyüdükçe kendi duygu düzenleme stratejilerini geliştirebiliyor. Duygularını anlayabilen ve yönetebilen çocuklar diğerlerine göre; duygularını uygun şekilde ve konuşarak ifade edebiliyor, hayal kırıklığı ve Devamı…