Yunancada arınma anlamına gelen katarsis bastırılmış duyguların serbest bırakılması anlamında kullanılıyor. Psikanalistler bastırılmış duygularımızın psikolojik sorunlara yol açtığını düşündüklerinden katarsisin bu duygularımızı açığa çıkararak bizi rahatlatacağını varsayıyorlar. 66 kez okundu
Psikolojinin uzmanlık alanlarından biri olan geropsikoloji, yaşlı yetişkinlerin zihinsel sağlığını iyileştirmeyi amaçlıyor. Geropsikoloji, geriatrik psikoloji olarak da adlandırılıyor. Geropsikoloji yaşlıların ve onların ailelerinin: İyilik hâlini sürdürmelerine, yaşadıkları sorunları yönetmelerine, geri kalan yaşamlarında potansiyellerini en üst düzeyde kullanmalarıma yardımcı oluyor. Geropsikologlar yetişkin gelişimi, yaşlanma ve ileri yaşlardaki zihinsel sağlık konularında uzmanlaşarak Devamı…
Bir kişiye, gruba veya nesneye ilişkin duygu yüklü tutumumuza ön yargı deniyor. Konu ön yargı olduğunda aklımıza ilk olarak olumsuz duygular geliyorsa da olumlu ön yargılar da bulunuyor. Japonların çalışkan olduğunu düşünmek olumlu ön yargıya örnek verilebiliyor. Bu ön yargı Japonları çok etkilemeyebiliyorsa da olumsuz ön yargılar yıkıcı olabiliyor. Ön Devamı…
Bir kişi ve durum ile ilgili olumlu özellikleri abartıp olumsuz özellikleri ve kusurları görmezden gelmemize idealize etme (idealleştirme) deniyor. Böylece idealize ettiğimiz kişiyi ve durumu mükemmele yakın özelliklere sahipmiş gibi algılıyoruz. İdealize etme, gerçekçi düşünmemizi engelliyor gibi görünse de çocukluk çağımızın bazı dönemlerinde gelişimimiz için önemli rol oynuyor. 83 kez Devamı…
Kendini gerçekleştiren kehanet, bir kişiyle ilgili beklentilerimizin ve inançlarımızın gerçekleşmesine deniyor. Davranışlarımız, beklentilerimize göre şekilleniyor ve karşımızdaki kişi de bizim beklentilerimizi doğrulayacak şekilde davranıyor. Örnekle açıklayalım: Tanımadığımız bir kişiyle telefon görüşmesi yapmamız gerekiyor. Görüşmeden önce bize bu kişinin soğuk ve sert biri olduğu söyleniyor. Biz bu kişinin soğuk ve sert Devamı…
Abraham Maslow tarafından 1943 yılında tanımlanan ihtiyaçlar hiyerarşisi, davranışlarımıza yön veren güdülerden oluşuyor ve Maslow bunları beş basamakta topluyor. Maslow, ihtiyaçlar hiyerarşisini piramit şeklinde tasarlamıyor ancak hiyerarşinin daha iyi anlaşılmasını sağladığı için piramit şekli popüler hale geliyor. Maslow’a göre bu piramitteki ihtiyaçlarımızı sırayla gidermemiz gerekiyor çünkü bir basamaktaki ihtiyacımızı karşılanmadan Devamı…
Değişikliklere karşı verdiğimiz uyum sağlama tepkisine stres deniyor. Oruç tutmanız, alıştığınız beslenme düzeninizi değiştirdiğinden stres tepkileri yaşamanız olağan karşılanıyor. Oruçlu olduğunuz süre içinde; baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk, uyku düzeninin değişmesi sebebiyle huzursuzluk, odaklanamama, karar vermede zorluk, dalgınlık ve hatırlama güçlüğü gibi fiziksel ve bilişsel belirtiler yaşayabilirsiniz. Oruçluyken yiyecek ve içeceklerden Devamı…
“Ben çok takıntılıyım!” cümlesini danışanlarımdan sıklıkla duyuyorum. Danışanlarım yaşadıkları sorunu açıklamak için özellikle ilk seansta bu ifadeyi kullanabiliyor. Peki takıntılı olmak ne demek? “Ben takıntılıyım!” dediğinizde sanki bu durum sizin kişiliğinizin değişmez bir parçasıymış gibi algılanıyor ancak böyle bir kişilik tipi bulunmuyor. Takıntıdan kasıt daha çok zihni meşgul eden yoğun Devamı…
Farklı psikoloji kuramlarının, ekollerinin ve psikoterapi tekniklerinin bütünleştirilerek bir arada kullanılmasına eklektik (bütüncül) psikoterapi deniyor. Eklektik yöntemi benimseyen psikoterapistler belli bir kuramsal yaklaşıma bağlı kalmak yerine birçok kuramdan faydalandıkları için tedavilerini danışanların özel ihtiyaçlarına göre özelleştirebiliyorlar. Örneğin bir psikoterapist danışanının güncel kaygılarına bilişsel davranışçı tekniklerle yaklaşırken geçmiş yaşantılarını psikodinamik tekniklerle Devamı…
Birincil stres hormonu olarak bilinen kortizol, böbrek üstü bezlerimizden salgılanıyor. Kanımızdaki kortizol seviyesi uyku-uyanıklık döngümüzde ve diğer birçok faktöre göre değişiyor. Kanımızdaki kortizol seviyesi sabah saatlerinde yükseliyorken gece yarısı en düşük seviyesinde oluyor. Ayrıca kortizol seviyesi uykusuz kaldığımızda ve gebelik sürecinde artarken karaciğer ve böbrek rahatsızlıklarında azalıyor. Stresli olduğumuzda salgılanan Devamı…
Adrenalin, diğer adıyla epinefrin böbreküstü bezleri tarafından salgılanan ve direkt kana karışan bir hormondur. Adrenalin salgıladığımızda; kalp atış hızımız ve kalp kasılma kuvvetimiz artıyor, bronşlarımızdaki ve bağırsaklarımızdaki düz kaslar gevşiyor, kan basıncımız değişiyor, göz bebeklerimiz büyüyor kan şekerimiz yükseliyor. Korku ve stres durumlarında bizi harekete geçmeye hazırlayan bu hormon tehlikeli Devamı…
Savaş ya da kaç tepkisi tehdit edici ve stresli bir durum algıladığımızda verdiğimiz tepkidir. Sempatik sinir sistemimizin aktive olmasıyla ortaya çıkan bu tepki hayatta kalmamıza ve tehlikeli durumlar karşısında hızlı hareket etmemize yardımcı oluyor. Örneğin, bir köpek havlayarak bize doğru koşmaya başladığı an savaş ya da kaç tepkisi veriyoruz. Aynı Devamı…
Çocukluk anılarınızı hatırlamaya çalışın. En erken çocukluk anınız nedir ve o anının ne kadarını hatırlayabiliyorsunuz? Büyük olasılıkla tam olarak senaryolaştıramadığınız ve fotoğraf karesi gibi gözünüzün önünde canlanan birkaç anı hatırlıyorsunuzdur. 0-6 yaşlarımız arasında yaşadıklarımızı hatırlayamamamıza çocukluk amnezisi deniyor. Çocukluk amnezisi, yaşadıklarımızı unuttuğumuz için değil bu anıları işleyecek bilişsel yeterliğe sahip Devamı…