Doğum sonrasında yapılan egzersiz gebelik öncesi vücut ağırlığına geri dönülmesi, kaygının giderilmesi, depresyonun önlenmesi ve kardiyovasküler iyilik halinin artırılması açısından fayda¹ sağlıyor. Ancak doğum yapan sporcunun yüksek yoğunluklu egzersize ve profesyonel spora ne zaman geri döneceği ile ilgili yeterli kılavuz² bulunmuyor.

gebelik, hamiilelik, gebe, hamile, emzirme, beyaz, çiftKanıta dayalı kılavuzların eksikliği nedeniyle bir grup araştırmacı Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin (IOC) mevcut literatürü inceleyerek hazırladığı özetle uyumlu olarak doğumdan sonra spora dönüş yolculuğunu 3 aşamalı bir süreç olarak ele² alıyor:

Egzersiz, spor, mat, su, suluk, termos, sportif kadın, spot kıyafet

İyileşme aşaması

Bu aşamada hem fizyolojik homeostazın (özellikle kas ve iskelet sistemi yönetiminin) yeniden sağlanması hem de annenin dinlenme, anneliğe alışma ve bebeğiyle bağ kurma gibi ihtiyaçlarının karşılanması yer alıyor.

bebek, anne, bağlanma, göz teması, güvenli bağlanma

İyileşme genel olarak doğumdan sonraki ilk 12 haftayı kapsıyor. Ancak bu süreç doğum şekline (normal veya sezaryen), tıbbi ve cerrahi komplikasyonların varlığına veya yokluğuna bağlı olarak 12 haftadan uzun veya kısa² sürebiliyor.

Spor, top, spor kıyafet, spor salonu, egzersiz

Yapılan bir araştırmada elit sporcuların doğumdan sonraki 6 hafta içinde doğum öncesindeki aktivite seviyelerine döndüğü saptanmıştır. Çalışmadaki çoğu sporcu, anne olduktan sonra performans düzeylerinin aynı kaldığını veya daha iyi olduğunu³ söylemiştir.

Spor, egzersiz, kalça egzersiz, spor kıyafet, mat, spor yapan kadın

Komplikasyonsuz bir gebelik ve doğumdan sonra yürüyüş, pelvik taban kaslarını kuvvetlendirme ve esnetme önerilen egzersizler arasında yer¹ alıyor.

Egzersiz, esneme, spor, esneme

Antrenman aşaması

Bu aşamada sporcunun kas-iskelet fonksiyonunun ve kardiyovasküler dayanıklılığın restorasyonundan sonra yapılan spora yönelik antrenmanların kademeli olarak yeniden başlatılması² hedefleniyor.

egzersiz, spor, fitness, mat, kadın, grup dersi, spor salonu, pembe, pilates, yoga

Yarışma aşaması

Sporcu sporuna tam katılım sağlayabildiğinde yarışma aşamasına geçmiş oluyor. Burada antrenman ve yarışma aşamalarının değişkenlik gösterebileceği unutulmamalıdır.

Koşu bandı, yürüyüş bandı

Sporcu antrenman aşamasındayken gebelik öncesi seviyesinin altında yarışıyor olabiliyor veya yarışma arasında/sırasında yaralanmanın bir sonucu olarak antrenman aşamasına geri² dönebiliyor.

Diz, diz yaralanması, bantlama, fizyoterapist, spor, spor yaralanması

Özellikle sporcularda doğum sonrası iyileşmeyi en üst düzeye çıkarmak için sporcunun kas ve iskelet sistemi, yapılan sporun gereksinimleri ve performans hedefleri göz önünde bulundurularak multidisipliner bir ekip tarafından sporcuya özel bir program² hazırlanmalıdır.

Diyetisyen Fatmanur KARAKERİMOĞLU

Sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için hekim, fizyoterapist (özellikle kadın sağlığı ve spor konusunda uzman) ve spor diyetisyeni ile iletişime geçebilirsiniz.

1Yargıç, M. P., Karayılan, Ş. Ş., & Dönmez, G. (2014). Gebelik ve Egzersiz. Spor Hekimliği Dergisi49(3), 091-098. 
2Deering, R. E., Christopher, S. M., & Heiderscheit, B. C. (2020). From Childbirth to the Starting Blocks: Are We Providing the Best Care to Our Postpartum Athletes?. The Journal of orthopaedic and sports physical therapy50(6), 281–284. https://doi.org/10.2519/jospt.2020.0607
3Sundgot-Borgen, J., Sundgot-Borgen, C., Myklebust, G., Sølvberg, N., & Torstveit, M. K. (2019). Elite athletes get pregnant, have healthy babies and return to sport early postpartum. BMJ open sport & exercise medicine5(1), e000652. https://doi.org/10.1136/bmjsem-2019-000652
4ACOG Committee Opinion No. 650: Physical Activity and Exercise During Pregnancy and the Postpartum Period. (2015). Obstetrics and gynecology126(6), e135–e142. https://doi.org/10.1097/AOG.0000000000001214
761 kez okundu

Diyetisyen Fatmanur Karakerimoğlu

Diyetisyen Fatmanur Karakerimoğlu, İstinye Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümünden yüksek onur derecesiyle ve bölüm birincisi olarak mezun oldu. Aynı zamanda 2020 yılı itibariyle Psikoloji (yan dal) eğitimini tamamladı. Anne-çocuk beslenmesine olan ilgisi nedeniyle İstanbul Üniversitesi Çocuk Gelişimi lisans bölümüne başladı. Stajlarını MLP Care Hastaneler Grubu’na bağlı çeşitli hastanelerde tamamladı. Şuan bir catering firmasında toplu beslenme sistemleri alanında çalışmaktadır ve online olarak danışan kabul etmektedir.

0 yorum

Bir cevap yazın

Avatar placeholder

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Translate »