En büyük arkeolojik keşif: Göbeklitepe, beslenme hakkında bize hangi bilgileri veriyor?

Arkeolojik buluntularıyla dünya gündemine oturan¹ Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesine bağlı Örencik Köyü yakınlarında yer alıyor.

Göbeklitepe ve beslenme, tarihin başlangıcı, antik beslenme, Şanlıurfa, kazılar

Bilinen en eski dini yapılar topluluğu² olarak kabul edilen Göbeklitepe, tarihteki pek çok bilgiyi temelden değiştiriyor.

Göbeklitepe, göbekli tepe, urfa kazılar, şanlıurfa dini merkez arkeoloji, turkey gobeklitepe,

İnsan topluluklarının henüz yerleşik yaşama geçmedikleri, avcı ve toplayıcı oldukları MÖ 10.000 yılına tarihlenen Göbeklitepe, tarımsal etkinliğin başlamadığı (toprağın işlenmediği, ekilip biçilmediği) dönemi işaret ediyor. Bölgede yapılan arkeolojik incelenmelerde bazı besinlere ait buluntular tespit ediliyor.

buğday, ekin, tarla, un, yabani buğday, kavulca, kavılca, siyez

Buğday

Çok sayıda genetik varyasyonu bulunan ve en önemli kültür bitkilerinden biri olan buğdayın hassas ve dayanıksız³ olan atasının Göbeklitepe eteklerinde yetiştiği belirtiliyor. Bölgede yabani buğday türü olan einkorn taneleri bulunuyorken tahılın evcilleştirilmiş türlerine¹ ilişkin herhangi bir bulguya rastlanmıyor.

badem, çerez, yağlı tohum

Badem

Göbeklitepe’de yapılan arkeolojik çalışmalarda bademin yabani türüne ait buluntularla karşılaşılıyor.

kabuklu fıstık, yağlı tohum

Fıstık

Göbeklitepe’de bitki kalıntılarından badem dışında yalnızca yer fıstığının yabani türleri saptanıyor.

Göbeklitepe, göbekli tepe, urfa kazılar, şanlıurfa dini merkez arkeoloji, turkey gobeklitepe,

Sığır eti

Göbeklitepe’deki hayvan kemikleri ile yapılan arkeolojik çalışmalarda sığırın yabani türüne ait buluntulara rastlanıyor.

Et, kırmızı et, kesme tahtası

Ceylan eti

Evcil türlere ilişkin bir bulgunun henüz tespit edilemediği kazılarda ceylan etinin tüketildiği bildiriliyor. Kazılarda çok miktarda hayvan kemiği bulunması Göbeklitepe’de çalışanların beslenmeleri ve törenler için çok miktarda et tüketildiğini gösteriyor.

Göbeklitepe, göbekli tepe, urfa kazılar, şanlıurfa dini merkez arkeoloji, turkey gobeklitepe,

Toy kuşu eti

Göbeklitepe’de tüketildiği belirlenen besinlerden birinin de Dicle havzası faunasında bulunan toy kuşu olduğu belirtiliyor. Ayrıca Göbeklitepe’deki yapıları inşa etmek için en az 500 işçinin¹ çalışmış olması gerektiği düşünülüyor. Bu işçilerin beslenmesi amacıyla gereken besinlerin temin edilebilmesi konusundaki gereklilik de tarımın keşfedilmesini sağlamış olabilir.

unesco logo

2018 yılında UNESCO Kalıcı Dünya Mirası listesine alınan Göbeklitepe’de devam eden çalışmalar sayesinde dünya yeni bilgiler edinmeye devam edecek, merakla bekliyorum.

¹Türk Tarım ve Orman Dergisi (03.05.2020). Göbeklitepe ve tarım, turktarim.gov.tr/Haber/244/gobeklitepe-ve-tarim
²Gaiga Dergi (04.05.2020). Bilinen en eski kült yapılar topluluğu: Göbeklitepe, gaiadergi.com/bilinen-en-eski-kult-yapilar-toplulugu-gobeklitepe
³Medium (04.05.2020). Anadolu Araştırmaları: Göbekli Tepe, medium.com/@gastronomika_tr/anadolu-araştırmaları-göbekli-tepe-c4aacbcf2e32
Görsel0(Kapak),2,6,8,9Vikipedi (04.05.2020). tr.wikipedia.org/wiki/Göbeklitepe
Görsel1 Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (04.05.2020). usf.org.tr/TR,1218/tarihte-bir-milat-gobeklitepe-sanliurfa.html
5.322 kez okundu


Yorumlar

“En büyük arkeolojik keşif: Göbeklitepe, beslenme hakkında bize hangi bilgileri veriyor?” için 3 yanıt

  1. […] Bilinen en eski dini yapılar topluluğu olarak kabul edilen Göbeklitepe, tarihteki pek çok bilgiyi temelden değiştirdi. İçeriğin devamı burada yer alıyor. […]

  2. […] Göbeklitepe ve Çayönü’ne kadar uzanan kavulca buğdayı, günümüzde Anadolu’nun kimliğini ve […]

  3. […] Tarihi Çayönü’ne kadar uzanan kavulca buğdayı, günümüzde Anadolu’nun kimliğini ve mutfak kültürünü simgeliyor. “En büyük arkeolojik keşif: Göbeklitepe” bize beslenme hakkında hangi bilgileri veriyor? […]

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Momentum Sağlık web sitesindeki içerikler bilgilendirme amaçlıdır. Sitedeki yazılar, görseller ve diğer materyaller tıbbi tanı, tedavi veya profesyonel sağlık hizmeti yerine geçmez. Sağlık sorunlarınızla ilgili en doğru ve güvenilir bilgiyi almak için sağlık profesyoneline danışınız. Momentum Sağlık, sunulan bilgilerin doğruluğu ve güncelliği konusunda azami özeni göstermektedir. İçeriklerde meydana gelebilecek hatalar, eksiklikler veya güncellik kaybından dolayı doğabilecek herhangi bir zarardan sitemiz sorumlu tutulamaz. Telif hakkları Momentum Sağlık’a ait olan içeriklerin izinsiz kopyalanması, çoğaltılması veya ticari amaçla kullanılması yasaktır. Web sitemizi kullanarak bu koşulları kabul etmiş sayılırsınız.