Hamilelik boyunca en fazla ne kadar kilo almalıyım?

Hamilelik boyunca annenin ağırlık kazanımı bebeğin sağlığını ve doğum ağırlığını etkiliyor. Bu dönemde her annenin alması gereken kilo hamilelikten önceki beden kütle indeksine (BKİ)¹ göre değişiyor. Aşağıdaki adımları takip ederek bu konudaki sorularınıza cevap bulabilirsiniz.

Öncelikle hamile kalmadan önceki vücut ağırlığınızı (örneğin: 60,0 kg) yazın. Daha sonra boyunuzun metre (m) cinsinden karesini (1,63 x 1,63 = 2,65) alın. Son olarak vücut ağırlığınızı çıkan sonuca bölün (60/2,65 = 22,6). Bulduğunuz sonuç sizin BKİ değeriniz oluyor.

Bu sonuca göre aşağıdaki tabloda boy uzunluğuna göre gebelik öncesi vücut ağırlığınızın durumunu (zayıf, normal, fazla kilolu, obeziteli) ve 38-40 hafta boyunca ağırlık kazanımınızın ne kadar olması gerektiğini görebilirsiniz.

Boy uzunluğuna göre gebelik öncesindeki vücut ağırlığının durumu	Tekil gebelikte ağırlık kazanımı (kg)	Çoğul (ikiz) gebelikte ağırlık kazanımı (kg)
Zayıf	12,5-18	–
Normal	11,5-16	17-25
Fazla kilolu (toplu)	7-11,5	14-23
Obeziteli	5-9	11-19

Eğer annenin boyuna göre gebelik öncesi ağırlığı düşük ise ikiz gebelikte ne kadar ağırlık kazanımı (kg) olması gerektiğine yönelik yeterli sayıda bilimsel çalışma bulunmuyor.

Üçüz gebeliklerde ise en az 23 kg vücut ağırlığı kazanımı olması öneriliyor.

Boy uzunluğu 157 santimetrenin altında olan gebelerde önerilen aralıkların alt sınırında ağırlık kazanımı isteniyor.

Ağırlık kazanımının hangi aylarda, ne kadar olması gerektiğini de bilmek gerekiyor:

• İlk üç ay içerisinde aylık yaklaşık 0,5-1 kg,
• Sonraki altı ay içerisinde ise yaklaşık 1,5-2 kg ağırlık kazanımı² öneriliyor.

Doğru ağırlık kazanımı olmazsa ne olur?

Hamilelikte yetersiz ağırlık kazanımı düşük doğum ağırlıklı bebek (<2500 g) ve erken doğum (spontan preterm) riskine yol açıyor. Eğer anne hamileliğinden önce zayıf (BKİ <18,5 kg/m²) ise bu risk daha da³ artıyor.

Aşırı ağırlık kazanımı da yüksek doğum ağırlıklı bebek (fetal makrozomi ya da tosuncuk, >4500 g) oranını artırıyor. Bu durum doğum sırasında hem anneyi hem de bebeği etkileyen çeşitli sorunları beraberinde³ getirebiliyor.

Araştırmalar yüksek doğum ağırlığı ile dünyaya gelen bebeklerin erişkin yaşlarda obezite, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklarla karşılaşabileceğini³ gösteriyor.

Annede aşırı ağırlık kazanımı hamilelik sırasında gestasyonel diyabet, hamilelik sonrasında ise çeşitli kronik hastalıklar açısından risk³ oluşturuyor.

Türkiye’deki kadınların hamilelik öncesi BKİ ortalamalarının yaklaşık 25 kg/m² olduğu³ bildiriliyor. Bu durum ağırlık kazanımının diyetisyen tarafından takip edilmesi gerektiğini gösteriyor. Bu nedenle hamilelik süresince hedef ağırlık kazanımını sağlamak için diyetisyeninizden danışmanlık almalısınız.

¹Samur, E., G. (2012). Gebelik ve Emziklilik Döneminde Beslenme. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Obezite Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Dairesi Başkanlığı, Ankara.
²Toprak, İ. Şentürk, Ş., Yüksel, B... (ed.). (2002). Toplumun Beslenmede Bilinçlendirilmesi Saha Personeli için Toplum Beslenmesi Eğitim Materyali. T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü & T.C. Hacettepe Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara.
³Gülgün Ersoy, G., Rakıcıoğlu, N., Karabudak, E. ...(2016). Yaşam Sürecinde Beslenmenin Önemi ve Enerji Dengesi. Türkiye Sağlıklı Beslenme Rehberi. Ankara.