Kanın damar çeperine yaptığı basınç tansiyon olarak biliniyor. Tansiyon, sistolik (büyük tansiyon) ve diyastolik (küçük tansiyon) olmak üzere ikiye ayrılıyor.
- Sistolik basıncın 140 mmHg’den,
- diyastolik basıncın ise 90 mmHg’den yüksek olması hipertansiyonu tanımlıyor.
Kronik bir hastalık olan hipertansiyon, Türk toplumunda %31-40 sıklıkla görünüyor. Hipertansiyonun nedenlerini, belirtilerini, tanı yöntemlerini, tedavisini ve beslenme yaklaşımını birlikte inceleyelim.
1 • Hipertansiyonun nedenleri nelerdir?
- Kalıtım
- Yüksek tuz tüketimi
- Fazla kilo ve obezite
- Sedanter (hareketsiz) yaşam
- Bazı böbrek, kalp ve endokrin hastalıklar
2 • Hipertansiyonun risk faktörleri nelerdir?
- Yaş
- Aile öyküsü (kalıtım)
- Irk (siyahilerde risk artıyor)
- Egzersiz eksikliği
- Obezite (en az 2 katına çıkıyor)
- Endokrin hastalıklar (hiperaldosteronizm, tiroit bozuklukları, hiperparatiroidizm, Cushing sendromu)
- Böbrek hastalıkları
- Bazı ilaçlar (diyet ilaçları, kortikosteroitler, NSAİİ, antihistaminikler, oral kontraseptifler, antidepresanlar)1
- Alkol bağımlılığı
3 • Hipertansiyonun belirtileri nelerdir?
Uzun süre hiçbir belirti göstermeyebilen bir hastalık olan hipertansiyonun belirtileri şöyle sıralanabiliyor:
- Ödem
- İdrara sık çıkma
- Baş ağrısı, baş dönmesi
- Halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı
- Göğüs ağrısı, çarpıntı
- Kulak çınlaması
- Burun kanaması
- Görme sorunları
Bu semptomlardan birini veya birkaçını yaşıyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Ödem
4 • Hipertansiyonun tanı yöntemleri nelerdir?
Hipertansiyon tanısı, tansiyon ölçümü yapılarak hekim tarafından konuluyor. Tansiyon ölçümünden en az 60 dakika önce çay, kahve, kola, gazoz ve sigara içilmemesi gerekiyor.
5 • Hipertansiyonun tedavi yöntemleri nelerdir?
- İlaç tedavisi
- Yaşam biçimi değişikliği
Yaşam biçimi değişikliği tuz alımının azaltılmasını, beslenmenin düzenlenmesini, vücut ağırlığının kontrol edilmesini ve fiziksel aktiviteyi kapsıyor.
Ravent bitkisi
6 • Hipertansiyonda beslenme tedavisi nasıldır?
- Hipertansiyonu durdurmak için diyet yaklaşımları (DASH) ve vejetaryen beslenme, hipertansiyon tedavisinde önemli yere1 sahiptir. Uzman diyetisyeninize başvurarak DASH veya vejetaryen beslenme danışmanlığı alabilirsiniz.
- Taze sebze ve meyve tüketiminizi gözden geçirin.
- Ağırlık kaybı kan basıncını düşürüyor. Aldığınız kalori miktarını dengeli biçimde azaltın. Bu konuda uzman diyetisyeninizden yardım alın.
- Sığır, dana, kuzu ve kümes hayvanlarının etlerini daha az tüketin. Diyetinize bitki bazlı proteinleri ekleyin.
- Tam tahıllı besinleri tüketin.
- Sodyum alımınızı kısıtlayın.
- Potasyum, magnezyum, folik asit alımınızı artırın. Pazı, ıspanak ve baklagiller düşük sodyum içermeleriyle beraber yapılarında yüksek potasyum ve magnezyum barındırıyor.
- Roka, marul, kişniş ve ravent gibi nitrat bakımından zengin sebzeleri diyetinize ekleyin.
- C vitamini takviyesinin (500 mg/gün) yararlı etkileri bulunuyor.
- Alkol alımınızı sınırlandırın.
Sağlıklı beslenme hem hipertansiyondan korunmayı hem de tanı sonrası hastalığın ilerleyişini azaltıyor.
Hibiskus
7 • Hipertansiyonda hangi bitkiler kullanılabilir?
Hipertansiyonda yukarıdaki bitkileri uzman diyetisyeninize ve eczacınıza danışarak kullanabilirsiniz. Ancak Sibirya ginsengi, adaçayı, mate ve sumak kullanmayın.
Uzman Diyetisyen • Şenol YILDIZ
Hipertansiyon hakkında geniş bilgi için hekiminizle ve uzman diyetisyeninizle görüşün. Sağlıklı günler diliyorum.
1nutritionguide.pcrm.org/nutritionguide/view/Nutrition_Guide_for_Clinicians/1342053/all/Hypertension
0 yorum