Yahudilikte tüketilmesi uygun görülen besinler ve uygulamalar kaşrut veya kaşerut denen ilkelere¹ göre belirleniyor. Kurallara uygun besinler koşer ya da kaşer olarak² isimlendiriliyor.
Tevrat’ta belirtilen kaşrutlara göre:
- Sadece geviş getiren çift tırnaklı memeli hayvanların eti yenebiliyor. Buna göre inek ve koyun eti tüketilebiliyorken domuz, deve ve tavşan eti yenmiyor.
- Tavuk ve ördek gibi evcilleştirilmiş kanatlı hayvanların eti tüketilebiliyor.
- Yüzgeci ve pulları olan balıklar yenebiliyor. Bu kuralın dışında kalan midye, istiridye, ahtapot, kalamar, ıstakoz, karides, kerevit, yengeç ve denizkestanesi² yasaklanıyor.
- Böcekler, kemirgenler ve sürüngenler tüketilemiyor.
- Süt ve süt ürünleriyle beraber etlerin tüketimi yasaklanıyor. Ete temas eden aletlerin süte değmemesi gerektiği bildiriliyor.
- Yumurta, meyve, sebze ve tahıllar etle ya da sütle beraber yenebiliyor.
- Yasak hayvanlardan çıkan yumurta, yağ ve süt gibi her türlü besin yasaklanıyorken bal bunların dışında² tutuluyor.
Tüm bunlarla beraber hayvanların keskin bıçaklarla acısız olarak kesilmesi ve kesilen hayvanların kanlarının tamamen akıtılması gerektiği¹ belirtiliyor.
Özellikle hayvan etlerinin koşer doğrultusunda tüketilmesi delidana ve salmonella riskini azaltıyor.
Her ne kadar bir gıdanın koşer olması temiz, taze ve sağlıklı imajı yaratıyor olsa da bu gıdanın katkı maddesi içermediğini göstermiyor, koşer etin elde edildiği hayvanın hormon ya da antibiyotik verilmeden beslendiğini garanti etmiyor.
Uzman Diyetisyen • Şenol YILDIZ
Bu nedenle her zaman olduğu gibi ambalaja girmiş ticari ürünlere temkinli yaklaşmak yarar sağlıyor. Konuya ilişkin geniş bilgi için uzman diyetisyeninizle görüşün. Sağlıklı ve keyifli günler diliyorum.
¹Schwarcz, J. (2013). Günde bir elma: Yediğimiz yiyecekler hakkında efsaneler, yanlış bilinenler ve gerçekler. (Çev. Alpöz, R.), NTV yayınları ²tr.wikipedia.org/wiki/koşer
0 yorum