5 soruda omega 3 yağ asitleri

Vücutta üretilememesi nedeniyle elzem yağ asidi olarak adlandırılan omega 3, EPA (eikosa penta enoik asit) ve DHA (dokosa heksa enoik asit) ismi verilen yağ asitlerinden oluşuyor.

1 • Omega 3 yağ asitlerinin görevleri nelerdir?

• Sinir hücrelerinin fosfolipit yapılarında bulunan omega 3’ün (DHA), öğrenme ve hafıza ile bağlantılı olduğu düşünülüyor.
• Sinir hücrelerinde ve retinada çok miktarda bulunan DHA, retina gelişimini destekliyor.
• Omega 3, gen etkileşiminden sorumludur.
• Hücre zarının işlev görmesini destekliyor.
• Aritmi (ritim bozukluğu) oluşmasını önlüyor.
• Trigliserit düzeyini düşürüyor.
• Ateroskleroz (damar sertliği) gelişimini engelliyor.

2 • Omega 3 yağ asidi yetmezliği nedir?

Omega 3 yağ asidi yetmezliği durumunda:

• Yara iyileşmesinde gecikme,
• Bebeklerde büyüme ve gelişme geriliği,
• Enfeksiyon hastalıklarına yakalanmada artış görülüyor.

Ayrıca diyette omega 3’e ve omega 6‘ya yeterince yer verilmediğinde kandaki omega 9 düzeyinde artış¹ görülüyor.

3 • Omega 3 yağ asitlerinin kullanım alanları nelerdir?

• Kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde kullanılıyor. Her gün 1 gram omega 3 yağ asidi (ALA), koroner kalp hastalıkları riskini %16 oranında azalttığı¹ belirtiliyor.
• Riskli gebeliklerde prematüre doğum riskinin önlenmesinde etkilidir.
• Trigliserit yüksekliğinde günde 2 gram; diyabette ve koroner kalp hastalığında günde 1 gram omega 3 alınması gerekiyor.

Omega 3 yağ asidi, kalp hastalıklarına yönelik riski gösteren CRP’nin düşüşünü destekliyor. Ayrıca bilinenin aksine omega 3 alımı, kolesterol değerini düşürmüyor.

4 • Omega 3 hangi besinlerde bulunur?

• ALA: Keten tohumu, ceviz, kanola yağı, soya fasulyesi, chia tohumu²
• EPA ve DHA: Uskumru, somon, sardalye, tuna balığı, alabalık, ringa balığı, mersin balığı, karides

5 • Omega 3 hangi durumlarda kullanılmamalı?

• Omega 3, reflü şikayeti bulunan hastaların yakınmalarını artırabilir.
• Omega 3,  kan sulandırıcı ilaçların etkinliğini artırabilir. Bu nedenle hastalar, INR düzeylerini takip etmelidir.
• Yüksek trigliserit nedeniyle omega 3 alan bireyler, mutlaka total kolesterol ve LDL kolesterol düzeylerini kontrol ettirmelidir.

Ayrıca bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanan bireyler, hekimlerine danışmadan omega 3 takviyesi kullanmamalıdır.

Balık yemeklerinde haşlama, fırın, ızgara ya da buğulama gibi pişirme yöntemlerini tercih edin.

Omega 3 kaynağı olmalarına karşın balık tüketmekten haz almıyorsanız omega 3 takviyesi konusunda hekiminizden ve uzman diyetisyeninizden destek alın. Sağlıklı günler diliyorum.

¹Özata, M. (2017). Hayat kurtaran vitamin ve mineraller, üçüncü baskı, s. 99, Hayy Kitap • ²National Center for Complementary and Integrative Health (2018). Omega-3 supplements: In depth. nccih.nih.gov/health/omega3-supplements-in-depth, erişim tarihi: 22.06.2020