Alturizm ve diğerkâmlık olarak da adlandırılan özgecilik; karşılığında hiçbir şey beklemeden, bazen risk alarak ve bedel ödeyerek fedakârlık yapmamızı ifade ediyor.
Özgeci davranışları çevremizde gözlemleyebiliyoruz. Buz tutmuş suya atlayarak boğulan birini kurtarmaya çalışan kahraman, mahsur kalan bir çocuğu balkon demirlerine tırmanarak kurtaran genç, tüm mal varlığını bir vakfa bağışlayan hayırsever gibi örnekleri görmüş veya haberlerde izlemiş olabilirsiniz.
Peki neden kendimizi riske atarak ve bedel ödeyerek özgeci davranışlar sergiliyoruz? Bunun nedeni tam olarak bilinmese de psikologlar bazı açıklamalar getiriyor.
Özgeci davranışlarımızın nedenleri şunlar olabilir:
- Gelecek nesillere gen aktarma olasılığını artıracağından kan bağımız olan kişilere özgeci tutumla yardım ediyor olabiliriz.
- Özgeci, merhametli ve şefkatli davranışlar beynimizin ödül merkezini aktive ettiğinden özgeci davranıyor olabiliriz.
- Özgeciliği çocukluğumuzdan itibaren gözlemlemiş ve yakın çevremizden öğrenmiş olabiliriz.
- İçinde bulunduğumuz topluluğun normları ve beklentileri özgeci davranışlarda bulunmamızı destekliyor olabilir.
- Özgeci davranırken çıkar gözetmesek de, yardım ettikten sonra iyi hissetmek gibi, farkında olmadığımız ikincil kazançlar bizi özgeci davranmaya yönlendirebilir.
Nedeni ne olursa olsun özgecilik bize ve yakınlarımıza fayda sağlama potansiyeli taşıyor. Aşırı özgeci davranışlar dezavantajlara sahip olsa da belli düzeydeki özgecilik ilişkilerimize, zihinsel ve fiziksel sağlığımıza katkı sağlayabiliyor.
0 yorum