Hayatımızın doğal akışını beklenmedik şekilde bozan travmatik yaşantılar yoğun stres yaratıyor. Bu yoğun stresle birlikte ortaya çıkan tepkiler 4 başlık altında ele alınıyor.
1 • Bilişsel ve duygusal olumsuzluk
Travmatik yaşantıya maruz kaldığımızda bilişlerimizde ve duygudurumumuzda olumsuz değişiklikler meydana geliyor:
- Travmatik olayın tamamını hatırlamakta zorlanmamız
- Kendimiz, diğerleri ve dünyaya yönelik olumsuz inanç ve beklentilerimizin artması
- İş ve aileyle ilgili önemli etkinliklere katılımımızın belirgin şekilde azalması
- İnsanlardan uzaklaşmamız ve yabancılaşma hissetmemiz
- Olumu duyguları hissetmede güçlük çekmemiz
- Korku, dehşet, utanç, öfke ve suçluluk gibi duyguları sürekli olarak hissetmemiz
2 • Yeniden yaşantılama
Yeniden yaşantılama, travmatik olaya tekrar maruz kalıyormuşuz gibi hissetmemize neden oluyor:
- Olay ile ilgili bazı sahnelerin veya imgelerin gözümüzün önüne aniden gelmesi (flashback)
- Travmatik olayı kâbus olarak görmemiz
- Olay yeniden gerçekleşiyormuş gibi davranmamız
- Travmatik olayı hatırlatan bazı iç ve dış uyaranlar (düşünce, anı, koku, ses, vb.) karşısında anksiyete hissetmemiz
3 • Kaçınma
Travmatik olaya eşlik eden duygu, düşünce ve anılardan uzaklaşmaya çalışıyoruz. Bu nedenle travmayı hatırlatan yer, kişi ve etkinliklerden kaçınıyoruz.
4 • Aşırı uyarılmışlık
Travmatik olay sonrasında aşırı fizyolojik stres tepkileri gösteriyoruz:
- Uykuda dalmada ve uykuyu sürdürmede güçlük çekmemiz
- Tahammülümüzün azalması ve öfke patlamaları yaşamamız
- Sürekli tetikte olmamız
- Çabuk irkilmemiz
- Belirli bir konuya odaklanmada zorlanmamız
Bir önceki yazımda da belirttiğim gibi bu belirtiler travmaya karşı verilen doğal ve olağan tepkilerdir. Ancak yukarıdaki belirtileri bir aydan daha uzun süredir yaşıyorsanız psikolojik destek almanızı öneriyorum.
Bir yanıt yazın