Sağlık profesyonelleri uzun zamandır fazla tuzun tehlikeleri konusunda toplumu uyarıyor. Tuz madenlerinden ve buharlaştırılan deniz sularından elde edilen tuza biraz daha yakından bakalım.
1 • Tuz çeşitleri neler?
Himalaya tuzu (arıtılmış tuz), pembe tuz (demir oksit tuzu), kaya tuzu (mineralli tuz), sofra tuzu gibi tat, doku ve renk açısından farklılık gösteren tuz çeşitleri bulunuyor. Peki hangi tuz daha sağlıklı sorusunun yanıtı şu: Neredeyse tüm tuzlar aynı etkiye sahip!
2 • Tuzda hangi besin ögeleri bulunuyor?
Tuz kimyasal olarak sodyum klorür (NaCl) olarak isimlendiriliyor. Ağırlıkça tuzun %40’ı sodyumdan ve %60’ı klorürden oluşuyor. Tuz en büyük diyet sodyum kaynağı olduğu için tuz ve sodyum kavramları genellikle birbirinin yerine kullanılıyor. Bazı tuz çeşitleri eser miktarda kalsiyum, potasyum, demir ve çinko¹ içerebiliyor. İyot ise genellikle sofra tuzuna ekleniyor.
3 • Tuz niçin kullanılıyor?
Çoğu besin az miktarda da olsa sodyum içeriyor. Gıdalara lezzet katmak ve raf ömürlerini uzatmak amacıyla sıklıkla tuz (iyotsuz tuz) ekleniyor.
4 • Ne kadar tuz kullanılmalı?
Günlük tüketilmesi gereken sodyum miktarının 2,3 gramı¹ geçmemesi gerekiyor. Bu da bir çay kaşığı veya 6 gram tuz anlamına geliyor. ABD’li yetişkinlerin %90’ı bu miktarın çok daha fazlasını² tüketiyor. Her bireyin sodyuma verdiği tepkinin farklı olduğu biliniyor. Örneğin obeziteli veya siyahi bireylerin sodyum kısıtlamasından beyazlara göre daha fazla yarar gördüğü² belirtiliyor.
5 • Tuzun sağlık üzerindeki etkileri neler?
- Tuzdaki temel mineraller vücutta önemli elektrolit görevi görüyor. Sodyum sıvı dengesine, sinir iletimine ve kas fonksiyonlarına yardımcı oluyor.
- Dünya Sağlık Örgütü yetişkinlerin günde 150 mikrogram iyot gereksinimi olduğunu² belirtiyor. Hem yeni doğanlar hem de küçük çocuklar iyot eksikliğinden etkileniyor. Hafif iyot eksikliği olan çocukların düşük IQ puanları gösterdiklerinden² söz ediliyor.
- Fazla tuz tüketimi kan basıncını yükselterek kalp hastalığı ve felç riskini artırıyor. Çalışmalar özellikle 40-50’li yaşlara gelindiğinde tuz tüketimi kısıtlamasının kan basıncını iyileştirdiğini² gösteriyor.
- Yüksek miktarda tuz alımının en yaygın görülen beşinci kanser türü olan mide kanseri ile bağlantılı olduğu söyleniyor.
Uzman Diyetisyen • Şenol YILDIZ
Restoran yemekleri, paketli gıdalar, atıştırmalıklar, konserveler, salamuralar, hazır çorbalar, işlenmiş etler, turşular, soslar, bazı zeytinler, peynirler ve kahvaltılık gevrekler korkutucu miktarda tuz içeriyor. Bu besinleri daha seyrek tüketmenizi ve besin etiketlerini okumanızı öneriyorum. Konu hakkında geniş bilgi için diyetisyeninizle görüşün. Sağlıklı günler diliyorum.
1healthline.com/nutrition/salt-good-or-bad 2webmd.com/food-recipes/features/salt-benefits
0 yorum