Abraham Maslow tarafından 1943 yılında ortaya atılan ihtiyaçlar hiyerarşisi, insan davranışlarına yön veren güdülerden oluşur. Motivasyon ve ilerlemenin kaynağı olan bu güdüler 5 ana grupta toplanır.

maslow, ihtiyaçlar hiyerarşisi, gereksinimler hiyerarşisi, motivasyon, ihtiyaçlar piramidi, piramit, basamak

Maslow, ihtiyaçlar hiyerarşisini piramit şeklinde tasarlamasa da hiyerarşinin daha iyi anlaşılmasını sağladığı için piramit popüler hale gelmiştir.

irade, başarı, spor, koşu, egzersiz, merdiven

Sırayla karşılanması gereken ihtiyaçlardan biri giderildiği anda birey üzerindeki motive edici etkisini yitirir. Böylece bir üst ihtiyaca geçilir. Alt basamaktaki bir ihtiyaç karşılanmadan üst ihtiyaca geçilemez. Şimdi 5 ana gruba göz atalım.

coconut, coco nut, kokonat, Hindistan cevizi, hint cevizi, hindistancevizi suyu

1 • Fizyolojik ihtiyaçlar

Susuzluk, açlık, cinsellik ve uyku gibi temel fizyolojik gereksinimler ilk basamakta yer alır. Birey hayatı boyunca bu ihtiyaçları karşılamaya çalışır.

Aç ve susuz olan biri bu ihtiyaçları gidermeden sevilme ihtiyacını karşılamaya çalışamaz.

güvenlik, barınma, emniyet, maslow, ihtiyaçlar hiyerarşisi, çocuk, çadır-min

2 • Güvenlik ihtiyacı

Korku ve kaygıları gidermeye yönelik ihtiyaç grubudur. İkinci basamağı oluşturan bu grupta; barınma, istikrar, sağlıklı olma, emniyet ve ekonomik güç gibi ihtiyaçlar yer alır.

Aile bağları, teknolojiye karşı anne baba beraberliği, çocuklar

3 • Ait olma ve sevgi ihtiyacı

Maslow, sosyal bir canlı olan insanın iyi ilişkiler kurma, ait olma, sevilme ve beğenilme ihtiyaçlarını üçüncü basamağa koyar. Fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılan birey, ait olma ve sevilme ihtiyacı duymaya başlar.

saygınlık, saygı, iş, işinsanı, kadın, erkek, tartışma, maslow, ihtiyaçlar hiyerarşisi-min

4 • Saygınlık ihtiyacı

Bu basamaktaki ihtiyaçlar kendini başarılı bulma ve toplum tarafından kabul görme olarak tanımlanabilir. Bireyin dışarıdan gördüğü saygı kadar özsaygısı da bu ihtiyacın giderilmesini etkiler.

kendini gerçekleştirme, maslow, hiyerarşi, ihtiyaçlar, yazar, kadın, bilgisayar, yazmak, araştırmak-min

5 • Kendini gerçekleştirme ihtiyacı

İhtiyaçlar hiyerarşisinin en üstünde yer alan basamaktır. Bireyin kendi kapasitesini ve potansiyelini keşfetme ihtiyacıdır. Maslow’a göre herkes bu aşamaya ulaşamaz; ulaşsa bile kendini gerçekleştiremeyebilir.

maslow, ihtiyaç, hiyerarşi, piramit, çocuk, kız, erkek, oğlan, kültür, ırk, fark-min

Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisine göre:

  • Bir ihtiyacın %100 değil yeteri kadar karşılanması gerekir.
  • İhtiyaçlar evrensel olsa da ihtiyaçların giderilme şekli kültürden kültüre farklıdır.
  • Bir güdü farklı davranışlara yol açabileceği gibi aynı davranışlar farklı güdülerle ortaya çıkabilir.

İhtiyaçlar hiyerarşisi birçok açıdan eleştirilir:

  • Kuramın deneysel olarak kanıtlanması zordur.
  • Bahsedilen ihtiyaçlar farklı sırayla karşılanabilmektedir.
  • Bazı çalışmalarda ihtiyaçların sıralamasının da farklı olduğu tespit edilmiştir.

Bu nedenle motivasyon konusuna yönelik önemli bir bakış açısı sağlasa da kuramın sunduğu bilgileri genellemek hatalı değerlendirmelere yol açabilir.

1.975 kez okundu

Uzman Psikolog Cenk Umur

2013 yılında Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümünden mezun olan Psikolog Cenk Umur, doktora eğitimine Anadolu Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde devam etmektedir. 2014 yılından itibaren Eskişehir İl Sağlık Müdürlüğü'nde görev yapmaktadır.

0 yorum

Bir cevap yazın

Avatar placeholder

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Translate »