Bu bölümde Psikolog Cenk Umur tarafından kanıta dayalı ve güncel bilgiler ışığında hazırlanan psikoloji içeriklerini bulacaksınız.
Çözülme, ayrışma ve bölünme gibi anlamlara gelen dissosiyasyon düşüncelerimizden, duygularımızdan ve kimliğimizden kopuş yaşadığımız zihinsel bir süreci ifade ediyor. Bazı psikolojik bozuklarda görülse de hepimiz dissosiyasyonu belli bir seviyede ve zaman zaman deneyimliyoruz. Çok sıkıldığınız bir eğitimde zihninizin hayallere daldığı olmuştur. Kitap okurken dikkatiniz farklı düşüncelere kaydığından aynı sayfayı tekrar Devamı…
Bize sunulan bir bilginin farklı özelliklerinin öne çıkarılarak karar verme sürecimizi etkilemesine çerçeveleme etkisi deniyor. Çerçeveleme etkisi olarak adlandırılan bu ön yargı aynı bilgiye farklı tepkiler veremize neden oluyor. Daniel Kahneman ve Amos Tversky çerçeveleme etkisi ile ilgili birçok araştırma gerçekleştiriyor. Araştırmaların birinde katılımcılara iki et seçeneği sunuluyor: % 99 Devamı…
Çevremizde olan biteni algılama sürecimizde ortaya çıkan düzensizlikler ve eksiklikler algı yanılmaları olarak isimlendiriliyor. Algı yanılmaları ise illüzyon (yanılsama) ve halüsinasyon (sanrı) olarak iki ayrılıyor. Var olan bir nesneyi ve uyaranı olduğundan farklı algılamamıza illüzyon deniyor. İllüzyon fiziksel ve psikolojik nedenlerle oluşabiliyor: Fiziksel illüzyon, duyu organlarımızın var olanı algılamada yetersiz Devamı…
En çok bilinen yeme bozukluklarından biri olan anoreksiya nervozada zayıf bir bedene sahip olma isteği ve şişmanlama korkusu yer alıyor. Bu nedenle anoreksiyası olan kişiler: besin alımını aşırı derecede kısıtlıyor, aşırı egzersiz yapıyor, kendilerini kusturuyor, laksatif (müshil) veya diüretik kullanıyorlar. Beden algıları bozulduğundan anoreksiyası olan kişiler, normal ağırlıklarının %20-30’unu kaybedip Devamı…
Almanca başkasının talihsizliğinden duyulan keyif anlamına gelen schadenfreude, zarar (schade) ve neşe (freude) sözcüklerinden oluşuyor. Schadenfreude, yani başkasının başına gelen kötü şeylerin zaman zaman hoşumuza gitmesi bizi kötü biri yapmıyor. Bu duygunun evrimsel kökenlerinin olduğu, adalet ve rekabetle ilişkili olduğu düşünülüyor. Rekabetin olduğu alanlarda diğer kişilere ve gruplara karşı üstünlük Devamı…
Duygusal körlük olarak da bilinen aleksitimi; a (yok), lexis (söz) ve thymos (duygu) sözcüklerinden oluşuyor ve duyguları sözel olarak dile getirememe anlamına geliyor. Duygularımızın farkında olmamız, onları anlamamız, ifade edebilmemiz ve düzenleyebilmemiz psikolojik sağlığımız için önemli ancak aleksitimisi olan bireyler; kendi duygularını tam olarak anlayamıyor, onları ifade etmekte zorlanıyor, duygularını sosyal Devamı…
Psikoterapilerin etkinliğini artırmak için birçok bilimsel araştırma yapılıyor. Destekleyici farmakolojik müdahaleler de psikoterapiden alınan verimi artırabiliyor. Tüberkülozu tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotik olan d-sikloserin (DCS), anksiyete tedavisinde destekleyici bir yöntem olarak uygulanabiliyor. Bazı araştırmalar d-sikloserinin, bilişsel ve davranışçı terapi tekniklerinden olan üzerine gitmenin (maruz bırakma) etkinliğini artırdığını gösteriyor. D-sikloserinin etkinliğine Devamı…
Kendini kabul (koşulsuz kendini kabul) fiziksel ve zihinsel özelliklerimizi olumlu ve olumsuz olmasına bakmaksızın olduğu gibi kabul etmemize deniyor. Kendimizi olduğumuz gibi kabul etmek düşündüğünüz kadar kolay olmayabiliyor çünkü farklı olan ve kabul edilmeyeceğini varsaydığımız niteliklerimizi saklama ve değiştirme eğiliminde oluyoruz. Çocukluk deneyimlerimiz burada büyük rol oynuyor. Hangi özelliklerimizin kabul edilebilir Devamı…
Öz-şefkat kendinizi olduğunuz gibi kabul ederek kendinize nezaket göstermenize deniyor. Çoğu yetişkin tarafından çocuksu bir tutum olarak algılanabilen öz-şefkat; güçlü ve zayıf yönleriniz olduğunu fark etmenizden ve bunun sorun olmadığını kabul etmenizden başka bir şey değildir. Birçoğunuz başka kişilere şefkat gösterdiğinizde muhtemelen ikinci kez düşünmüyorsunuz. Örneğin; işe kabul edilmeyen arkadaşınızı Devamı…
Anhedoni, normalde haz veren etkinliklerden zevk alamamanızı ifade ediyor. İlgisizlikle aynı şey olmasa da anhedoni yaşıyorsanız çoğu etkinliğe karşı ilgisiz olabiliyorsunuz. Çok farklı alt kategorileri olsa da anhedoni kabaca sosyal ve fiziksel olarak ikiye ayrılabiliyor. Sosyal anhedoni, kişilerarası etkileşimlere ilgisiz olmanız ve sosyal ilişkilerden zevk almamanız anlamına geliyor. Fiziksel anhedoni Devamı…
Türkçeye sahtekârlık sendromu olarak çevrilebilen imposter sendromu başarılarınızı hak etmediğinize dair baskın bir duygu hissetmeniz olarak tanımlanıyor. Bu sendromu çoğunlukla gerçekten başarılı olan kişiler yaşıyor. İmposter sendromu yaşıyorsanız diğerleri başarılarınızı takdir etse bile göründüğünüz kadar zeki, yaratıcı ve yetenekli olmadığınıza inanıyorsunuz. Bu nedenle başarılarınızı şans ve doğru zaman gibi elinizde olmayan sebeplerle Devamı…
Şema terapi; bilişsel davranışçı terapiye, bağlanma ve nesne ilişkileri teorilerine, Gestalt ve deneyimsel terapilere ait unsurları bir araya getiren bütünleştirici bir terapi yaklaşımıdır. Şema terapiye göre çocukluğumuzdan itibaren hepimizin güvende hissetme, istikrar, bakım alma, kabul görme, özerklik, yeterlilik, kimliğini özgürce yaşama, kendini ifade edebilme, spontane olabilme ve gerçekçi sınırlar gibi ihtiyaçları Devamı…
Psikoseksüel gelişim, Freudyen yaklaşıma göre kişiliğin gelişimini ifade ediyor. Psikoseksüel gelişim, cinsel dürtünün doyurulmasıyla ilerliyor. Cinsel dürtü yalnızca cinsel faaliyetlerle değil haz içeren her türlü duyumla ilişkilendiriliyor. Cinsel dürtünün yarattığı enerjiye ise libido deniyor. Bebeklerin biyolojik olarak olgunlaşmasıyla beraber libido da yer değiştiriyor ve farklı beden bölgelerinde yoğunlaşıyor. Bebekliğin ilk dönemlerinde Devamı…