5 soruda fonksiyonel beslenme

Kalıtsal yapılarının, sağlık geçmişlerinin ve yaşam biçimlerinin farklılığı nedeniyle bireyler birbirlerinden ayrılıyor: “Beslenme biçimleri de tıpkı bireyler gibi benzersizdir.”

1 · Fonksiyonel beslenme nedir?

Fonksiyonel beslenme; geleneksel kalori sayma, makro besin ögelerinin takibi, porsiyon kısıtlaması veya sağlıklı tabak modelinin ötesine¹ geçen, sağlığı etkileyen tüm faktörleri holistik (bütüncül) olarak ele alan değerlendirme sistemine deniyor.

Fonksiyonel beslenme besin ögesi eksikliklerini gidermek, sindirimi düzenlemek ve sağlığı bozucu alışkanlıkları azaltmak amacıyla besinleri doğal bir ilaç olarak² kullanıyor.

2 · Fonksiyonel beslenmenin özellikleri nelerdir?

• Fonksiyonel beslenme, hastalığı değil hastalıkla yaşayan bireyi merkeze alıyor.
• Semptomdan veya durumdan ziyade bir bütün olarak hastaya odaklanıyor.
• Hastalığın belirtilerini bastırmak yerine hastalığın kökenine ulaşmayı hedefliyor.

3 · Geleneksel beslenme ve fonksiyonel beslenme arasındaki farklar nelerdir?

• Geleneksel beslenme, hastalık ve semptom odaklıyken fonksiyonel beslenme bireye yoğunlaşıyor.
• Fonksiyonel beslenme, genel diyet önerileri yerine kişiselleştirilmiş seçenekler sunuyor.
• Fonksiyonel beslenme, besinleri kalori olarak görmenin ötesinde hastalıkların altında yatan nedenleri anlamaya yardımcı olacak araç olarak kullanıyor.
• Geleneksel beslenmede, bol miktarda meyve-sebze ve minimum miktarda işlenmiş besinler öneriliyorken fonksiyonel beslenmede, her birey için özellikle terapötik (tedavi edici) olabilecek belirli besinler tavsiye ediliyor.

4 · Fonksiyonel beslenme diyetisyeni kimdir?

Beslenme ve Diyetetik lisans diplomasına sahip sağlık profesyonelleri olan diyetisyenler, fonksiyonel beslenme alanında eğitim alarak uzmanlaşabiliyorlar.

Fonksiyonel beslenme diyetisyeni (fonksiyonel tıp diyetisyeni veya fonksiyonel beslenme uzmanı);

• Semptomlarınızın ve hastalıklarınızın nedenlerini değerlendiriyor.
• Sağlığınızı koruyan ve geliştiren sürdürülebilir beslenme hedefleri koymanıza yardım ediyor.
• Laboratuvar testlerinde bulunan besin ögesi eksikliklerini gidermek amacıyla özel besinler önerebiliyor.
• Sağlığınızın her yönünü dikkate alan bütünsel bir sağlık planı³ oluşturuyor.
• Sağlığınız için potansiyel olarak zararlı olabilecek besinleri¹ elimine ediyor.
• Beslenme alanında alternatifler bulmanıza yardımcı oluyor.
• Stres yönetimini kolaylaştıracak besinler veya besin takviyeleri³ önerebiliyor.
• Fiziksel aktivite, uyku, stres ve çevresel faktörler gibi yaşam biçimini etkileyen unsurları ele² alıyor.
• Fonksiyonel tıp hekimleri ile birlikte sağlığın tekrar dengelenmesine yardımcı olacak müdahalelerde³ bulunuyor.

Fonksiyonel beslenme diyetisyeni hastalık teşhisi koymuyor ve ilaç reçetesi yazmıyor. Bunların yerine sağlık sorunlarına bütünsel olarak bakarak beslenme tedavisi oluşturuyor, hastaları eğitir ve tedavi önerileri³ sunuyor.

5 · Fonksiyonel beslenme tedavisi nedir?

Fonksiyonel beslenme diyetisyeni tarafından oluşturulan bu beslenme tedavisi, bireyin kendisini daha iyi hissetmesine yardımcı olan, bireyin kendi yaşamı konusunda farkındalığını artıran ve sürdürülebilirliği ön planda tutan beslenme müdahalesine deniyor.

Fonksiyonel beslenme tedavisi genellikle şu aşamalardan³ oluşuyor:

• Önceki tıbbi geçmişin kapsamlı olarak değerlendirmesi
• Dokuların, organların ve sistemlerinin gözden geçirilmesi
• Besin takviyesi ve ilaç geçmişinin alınması
• Mevcut beslenme biçiminin sorgulanması
• Yaşam biçimi alışkanlıklarının gözden geçirilmesi
• Tıbbi testlerin ve sonuçların incelenmesi
• Potansiyel eksiklikleri ölçmek için besin testlerinin uygulanması

Fonksiyonel beslenmenin yaşam biçimi değişikliğine dayalı, uzun süreli ve dinamik³ bir süreç olduğundan söz ediliyor.

Sağlık alanında fonksiyonel beslenmenin ilgi görmesi, bu alanda görev yapan uygulayıcıların yeterli eğitimden geçmesini gerekli kılıyor. Beslenme danışmanlığı almadan önce uzmanın Beslenme ve Diyetetik lisans diplomasına ve uygulamalarına yönelik araştırma yapmanızı öneriyorum. Sağlıkla kalın.

1PrivaMD, privamd.org/healthy-diet/what-is-functional-nutrition
2Root Functional Medicine, rootfunctionalmedicine.com/what-is-functional-nutrition
3afpafitness.com/blog/what-is-functional-nutrition