Böbreklerin idrar oluşumundan sorumlu en küçük yapısal birimi nefron olarak tanımlanıyor. Sağlıklı bir insanın vücudunda iki adet böbrek bulunuyor. Her bir böbrek yaklaşık 1 milyon nefrondan oluşuyor.
Nefronun bölümleri ve fonksiyonları nelerdir?
Nefron glomerül ve tübül adı verilen iki temel yapıdan oluşuyor:
- Glomerüler kılcal damarlar ve bowman kapsülünden oluşan glomerül, kandan sıvının filtre edildiği yeri,
- Tübül ise filtre edilen sıvının idrara dönüştürüldüğü alanı ifade ediyor.
Tübül şu bölümlerden oluşuyor:
- Proksimal tübül (su, tuz ve glikozun geri emiliminin başladığı bölüm)
- Henle kulbu (potasyum, sodyum ve klorun emildiği yani sıvı ve iyon geçişlerinin düzenlendiği bölüm)
- Distal tübül (suyun geri emilimi ve pH düzenlemelerinin yapıldığı bölüm)
- Toplayıcı kanallar (atığın toplandığı bölüm)
Nefronun görevleri nelerdir?
İdrar oluşumu, kan plazmasının filtre edilmesi, suyun ve tuzun geri emilmesi ve istenmeyen maddelerin idrara katılarak vücuttan uzaklaştırılması nefronun görevleri arasında yer alıyor.
İdrarın oluşum aşamaları nelerdir?
Böbreklere ulaşan istenmeyen maddeleri plazmadan temizleyerek idrar oluşumunu sağlayan nefronlar üç temel mekanizmada görev alıyor:
- Glomerüler filtrasyon (süzme): Glomerüldeki kan plazmasının tübüler sistem içerisine filtre edilmesi
- Tübüler reabsorbsiyon (geri emilim): Filtre edilen sıvı içerisinde gereken maddelerin geri emilmesi ve istenmeyen maddelerin idrar oluşumuna katılması
- Tübüler sekresyon (salgılama): İstenmeyen maddelerin idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırılması
Glomerüler filtrasyon ile bir günde yaklaşık olarak 180 litre ultrafiltrat oluşuyor ve bunun sadece 1,5 litresi idrar olarak vücuttan uzaklaştırılıyor. Buna göre kişinin günde ortalama 1,5 litre idrar çıkarması normal olarak değerlendiriliyor.
Diyetisyen · Merve Hilal GÜNGÖR
Nefronun tek bir bölümünün bile zarar görmesi böbreğin tüm fonksiyonlarını kaybetmesi anlamına geliyor. Böbreklerinizin sağlığını korumak için böbrek hastalıkları içeriğimdeki önerilere göz atabilirsiniz. Konu hakkında daha detaylı bilgi için renal diyetisyeninizle (nefroloji diyetisyeni) ve hekiminizle görüşün. Sağlıklı ve mutlu günler diliyorum.
0 yorum