Solunum yoluyla alınan hava, soluk borusu (trake) boyunca akciğerlere doğru çekiliyor. Solunan havada bulunan oksijen kana karışarak doku ve organların beslenmesi sağlanıyor.
Solunum kaslarının baskılanmasıyla ortaya çıkan, ataklar halinde seyreden ve kronik bir hastalık olan astım, erişkin Türk toplumunda %7-8, çocuklarda %12-14 sıklıkla görünüyor. Astım nedenlerini, belirtilerini, tanı yöntemlerini, tedavisini ve beslenme yaklaşımını birlikte inceleyelim.
1 • Alerjik astım nedir?
En sık görülen astım türü olan alerjik astım, ilkbahar ve yaz mevsimlerinde görülüyor. Toz, akar, polen, tüy ve sigara dumanı gibi etkenler astımı tetikliyor.
2 • Astımın nedenleri nelerdir?
Nefes darlığına, öksürüğe, hırıltılı solunuma ve göğüs sıkışmasına neden olan astım, kalıtımsal ve çevresel (obezite, gebelikte yetersiz beslenme, düşük doğum ağırlığı, hava kirliliği) etkenlerin bir araya gelmesiyle oluşuyor.
3 • Astımın tanı yöntemleri nelerdir?
Astımı tanılayan kan testi bulunmuyor. Bu nedenle göğüs hastalıkları uzmanı; fizik muayene, semptom takibi ve detaylı tetkikler yaparak hastalığın tanısını koyuyor.
4 • Astımın tedavi yöntemleri nelerdir?
- Erken evrede tanılanan astım kontrol altına alınabiliyor.
- Antiinflamatuar ilaçlarla atak sayısının azaltılması amaçlanıyor.
- Bronkodilatör ilaçlarla bronşların genişlemesi sağlanıyor.
Akciğerlere kalıcı hasar vermeden astımın tedavi edilmesi gerektiği belirtiliyor.
5 • Astımın beslenme tedavisi nasıldır?
Astım ataklarının sıklığını veya şiddetini azaltan özel bir diyet, kür veya besin1 bulunmuyor. Besin alerjileri ve intoleransları, astım semptomlarını şiddetlendirebiliyor. Ayrıca obezitenin astım gelişimi için önemli bir risk faktörü olduğu1 belirtiliyor.
Astımla yaşayan bireylerin diyetlerine ekleyebilecekleri besinler
- Süt, yumurta ve somon gibi D vitamini açısından zengin besinler
- Havuç, kavun, tatlı patates, brokoli, elma ve yeşil yapraklı sebzeler gibi ß-karoten içeren sebzeler
- Ispanak, kabak çekirdeği, bitter çikolata ve somon gibi magnezyum zengini besinler
Elmanın akciğer fonksiyonlarını geliştirerek astım riskini azalttığı1 belirtiliyor. Astımlı çocuklarda muzun hırıltıyı azaltabileceği1 bildiriliyor.
Astımla yaşayan bireylerin uzak durabilecekleri besinler
- Şarap, karides, maraschino kirazı, kuru meyveler, salamuralar ve şişelenmiş limon suyu gibi sülfit içeren besinler
- Fasulye, lahana, soğan, sarımsak, karbonatlı içecekler ve kızarmış besinler
- Siyah çay, bitki çayları, kahve ve baharatlar gibi yapısında salisilat barındıran besinler
- Gıda katkı maddeleri, renklendiriciler ve yapay tatlandırıcılar
Frenk üzümü
6 • Astımda hangi bitkiler kullanılabilir?
Yukarıdaki bitkileri uzman diyetisyeninize ve eczacınıza danışarak kullanabilirsiniz. Çörekotu tohumunu kullanmadan hemen önce öğütmeniz ya da soğuk sıkım çörekotu yağı kullanmanız astım tedavisi için son derece2 önemlidir.
Uzman Diyetisyen • Şenol YILDIZ
Astım hakkında geniş bilgi için hekiminizle ve uzman diyetisyeninizle görüşün. Sağlıklı günler diliyorum.
1healthline.com/health/asthma/asthma-diet 2erdemyesilada.com/tr/article/desc/54100/astim-sikayetlerinde-corekotu-yagi.html
0 yorum