Vücudun bazı maddelere karşı gösterdiği şiddetli tepki olarak tanımlanan alerji, reaksiyona neden olan maddelerin (alerjen) besin yoluyla, solunumla veya temasla alınması sonucunda ortaya çıkıyor.
1 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Buğday”
Islah edilmiş tek yıllık otsu bir bitki olan buğday un ve yem üretiminde kullanılan temel maddeyi oluşturuyor. Buğday, glüten ve gliadin gibi proteinleri nedeniyle IgE aracılı alerjik reaksiyonlara yol açabiliyor.
2 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Çavdar”
Çözünür posa içeren ve koyu renkli bir tahıl olan çavdar, alerjiye neden olan besinler arasında yer alıyor. Çavdarda bulunan glüten benzeri proteinler hassas bireylerde immün sistemin aşırı tepkisine sebep olabiliyor.
3 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Yulaf”
Demir, manganez, çinko, E vitamini ve B grubu vitaminleri bakımından zengin olan yulaf aynı zamanda suda çözünen bir lif olan ß-glukan içeriyor. Yulaf, avenin isimli bir protein içeriyor ve özellikle glüten duyarlılığı olan bireylerde çapraz reaksiyonlarla alerji gelişebiliyor.
4 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Darı”
Buğdaya benzeyen tohumları ile tanınan darı ekmek ve boza üretiminde kullanılıyor. Darıdaki prolamin proteinleri, nadiren de olsa IgE aracılı alerjik reaksiyonları tetikleyebiliyor.
5 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Mısır”
Diğer sarı renkli besinlerde olduğu gibi A vitamini yönünden zengin olan mısır potasyum, magnezyum ve demir gibi mineraller de içeriyor. Mısırda bulunan zein proteinleri, mısır alerjisi olan bireylerde anafilaksi dahil ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabiliyor.
6 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Fasulye”
Fasulyenin de dâhil olduğu kuru baklagiller, hastalıklardan korunmada ve daha sağlıklı bir yaşama ulaşmada önemli etkileri bulunan gıdalar olarak tanımlanan fonksiyonel besinleri oluşturuyor. Fasulye, 2S albümin ve profilin gibi proteinler nedeniyle baklagil alerjilerinin yaygın bir tetikleyicisi olabiliyor. Kuru fasulye hakkında geniş bilgi için buradaki yazıma göz atabilirsiniz.
7 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Bezelye”
Salatalarda, ana yemeklerde, ara öğünde ve makarnalarda kullanabileceğiniz bezelye, alerjiye neden olabilecek besinlerden biri olarak gösteriliyor. Bezelye, vicilin ve legumin gibi proteinler aracılığıyla güçlü IgE yanıtı oluşturabiliyor.
8 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Mercimek”
Mercek şekilli ve yenilebilir tohumları ifade eden mercimek, çorbalarda ve baklagil yemeklerinde sıkça kullanılıyor. Mercimekte bulunan LTP (lipid transfer protein) ve vicilin proteinleri ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabiliyor.
9 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Soya”
Çince büyük fasulye anlamına gelen soya, hassas bireylerde alerjiye neden olabiliyorken öte yandan bağışıklık sistemini destekliyor ve kolesterolün dengelenmesini sağlıyor. Soya, Gly m 5 ve Gly m 6 gibi depolama proteinleri ile hem çocuklarda hem de yetişkinlerde alerjiye yol açabiliyor.
10 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Fındık”
Karadeniz bölgesinde yoğun olarak üretilen fındık yapısında barındırdığı kalsiyum, magnezyum, potasyum, demir ve çinko ile öne çıkıyor. E vitamini içeriği de yüksek olan fındığın %65’inden fazlası doymamış yağlardan oluşuyor. Fındıkta bulunan Cor a 1 ve Cor a 9 gibi alerjen proteinler, çapraz reaksiyon ve şiddetli alerjik tepkimelere sebep olabiliyor. Fındık hakkında geniş bilgi için buradaki yazıma göz atabilirsiniz.
11 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Fıstıklar”
%45-60 oranında yağ ve %20-30 oranında protein içeren fıstıklar, alerjiye neden olabilecek besinler arasında yer alıyor. Fıstık, Ara h 1, Ara h 2 ve Ara h 3 proteinleri ile en sık anafilaksiye neden olan besinlerden biri kabul ediliyor. Antep fıstığı hakkında geniş bilgi için buradaki yazıma göz atabilirsiniz.
12 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Susam”
Susam meyvesindeki kapsüllerin içinde yer alan tohumları ifade eden susam aynı zamanda tahinin ana maddesini oluşturuyor. Susam, 2S albümin (Ses i 1) gibi alerjen proteinler nedeniyle güçlü IgE yanıtlarına ve anafilaksiye neden olabiliyor.
13 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Çikolata”
Çikolata, Latince Theobroma cacao (Tanrıların besini) anlamına gelen kakao çekirdeğinin işlenmesi ile elde ediliyor. Çikolata, kakao proteinleri ve süt proteini, fındık izleri gibi katkı maddeleri nedeniyle dolaylı alerjik reaksiyonlara sebep olabiliyor. Çikolata hakkında geniş bilgi için buradaki yazıma göz atabilirsiniz.
14 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Su ürünleri”
Su bitkileri, balıklar, süngerler, yumuşakçalar, kabuklular ve sürüngenler kullanılarak hazırlanan besinleri ifade eden su ürünleri, alerjiye neden olabiliyor. Balıklarda ve kabuklu deniz ürünlerinde bulunan parvalbumin ve tropomyozin proteinleri en güçlü besin alerjenleri arasında yer alıyor.
15 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Yumurta”
Kahvaltı öğünlerinin baş tacı yumurta, kaliteli protein içeren önemli bir besinken kimi bireylerde alerjik reaksiyonlara sebebiyet verebiliyor. Yumurta beyazında bulunan ovalbumin ve ovomucoid proteinleri, çocukluk çağındaki alerjilerin en yaygın sebeplerinden biri oluyor.
16 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Süt”
%5 karbonhidrat, %3,5 yağ, %3,4 protein ve %0,7 mineral içeren inek sütü, C vitamini ve demir dışında neredeyse tüm besin ögelerini içeriyor. Ülkemizde üretilen sütün %92’si inek sütüyken manda, koyun, keçi, deve ve eşek sütü de üretiliyor. Süt proteinleri olan kazein ve beta-laktoglobulin, süt alerjilerinde immün sistemi tetikliyor.
17 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Çilek”
B grubu vitaminlerin pek çoğunu içeren çilek, C vitamini içeriği sayesinde güçlü antioksidan etkinlik gösteriyor. Çilekte bulunan PR-10 proteinleri özellikle polen alerjisi olan bireylerde çapraz reaksiyonlarla alerjiye yol açabiliyor.
18 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Isırgan otu”
Ağrı giderici ve yangı azaltıcı etkisi bulunan ısırgan otu alerjiye neden olabildiği gibi kan sulandırıcı ilaç kullanan bireyler tarafından da tüketmemesi gerekiyor. Isırgan otu, histamin salınımını artıran doğal bileşenler içerdiği için alerjik reaksiyonları şiddetlendirebiliyor.
19 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Çayır otu”
Buğdaygillerden kuru ve kireçli topraklarda yetişen çayır otunun alerjiye neden olabileceği bildiriliyor. Çayır otu polenlerinde bulunan Phl p 1 ve Phl p 5 proteinleri, solunum yoluyla alerjik duyarlılığı tetikleyebiliyor.
20 • Alerjiye neden olabilen besinler: “Huş ağacı”
C vitamini, uçucu yağlar, saponin ve flavonit içeren huş ağacı, romatizmaya ve ödem sorununa karşı kullanılıyor. Huş ağacı poleni, Bet v 1 adlı majör alerjen proteini ile özellikle ağız-alerji sendromuna ve solunum alerjilerine neden olabiliyor.
Acilen tedavi edilmesi gereken ciddi alerjik tepkimelere anafilaktik reaksiyonlar deniyor. Besin alerjilerinin anafilaktik reaksiyonların en önemli nedenlerinden biri olduğunu hatırlatarak detaylı bilgi için hekiminizle ve diyetisyeninizle görüşmenizi öneriyorum. Sağlıkla kalın.
Bir yanıt yazın