Sağlık üzerinde yararlı etkileri bulunan canlı mikroorganizmalar, probiyotik olarak tanımlanıyor. Probiyotikler hap, kapsül ve saşe formlarında besin takviyesi olarak alınabiliyor.
Probiyotikler, koloni oluşturan birimler (colony-forming units, CFU) ile ölçülüyor. Bazı probiyotikler günde 1–2 milyar CFU dozunda etkili olabilirken bazılarında bu miktar 20 milyar CFU’yu1 bulabiliyor. Probiyotiklerin yüksek dozlarda alınmasının herhangi bir zararı1 bulunmuyor.
Sağlık üzerinde yararlı etkileri nedeniyle probiyotik takviyelerinin büyük çoğunluğuna Bifidobacterium, Lactobacillus ve Saccharomyces probiyotikleri ekleniyor.
1 • İshal
İshalde tercih edilebilecek probiyotikler şunlar:
- Lactobacillus acidophilus
- Lactobacillus bulgaricus
- Lactobacillus rhamnosus GG
Probiyotikler çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilen diyare (ishal) riskini %34 oranında azaltıyorken antibiyotik kullanımına bağlı diyareyi %42 oranında azaltıyor.
2 • Kabızlık
Kabızlık durumunda tercih edilebilecek probiyotikler şunlar:
- Bifidobacterium lactis
- Bifidobacterium longum
- Lactobacillus acidophilus
- Lactobacillus reuteri
- Lactobacillus plantarum
- Lactobacillus rhamnosus ve Bifidobacterium animalis kombinasyonları
- Saccharomyces cerevisiae
Kabızlık için probiyotik takviyelerinin bu türlerden birini ya da birkaçını içermesi yarar sağlayabiliyor.
3 • Vücut ağırlığının kontrolü
Probiyotiklerin vücut ağırlığı üzerinde önemli etkileri bulunuyor:
- Lactobacillus gasseri
- Lactobacillus rhamnosus
- Lactobacillus rhamnosus ve Bifidobacterium lactis kombinasyonu
Ayrıca probiyotiklerin vücut yağ kütlesinin azaltılmasında etkili olabileceği düşünülüyor.
4 • Bağışıklık desteği
Probiyotik takviyelerinin savunma sistemi üzerinde önemli katkıları bulunabiliyor.
- Bifidobacterium bifidum
- Bifidobacterium longum
- Lactobacillus crispatus
- Lactobacillus gasseri
- Lactobacillus GG
Probiyotiklerin iltihabı azaltmada da etkili olduğu bildiriliyor.
5 • Beyin sağlığı
- Bifidobacterium breve
- Bifidobacterium infantis
- Bifidobacterium longum
- Lactobacillus helveticus
- Lactobacillus rhamnosus
Kronik yorgunluk, fibromiyalji ve stres yakınmaları bulunan bireylerde probiyotiklerin yararlı etkilerinden söz ediliyor.
6 • Kalp sağlığı
Probiyotiklerin kalp hastalığı riskini azaltabileceğine ilişkin bulgular dikkat çekiyor.
- Bifidobacterium longum
- Lactobacillus acidophilus
- Lactobacillus reuteri
Bu bakterilerin yüksek tansiyon ve kolesterol sorunlarına yönelik olarak kullanılabileceği bildiriliyor.
7 • Genel sağlığın iyileştirilmesi
Dört hafta kullanılan Bifidobacterium bifidum probiyotik takviyesinin sağlıklı yetişkinlerde kısa zincirli yağ asitlerinin üretimini artırıyor. Kısa zincirli yağ asitleri, beyin sağlığını destekliyor ve kanser önleyici etkinlik gösteriyor.
Uzman Diyetisyen • Şenol YILDIZ
Probiyotiklerin sağlıklı bireyler için zararlı etkileri gösterilmemiş olsa da kanser türleri, akut pankreatit ve geçirgen bağırsak sendromu gibi sağlık sorunlarında probiyotiklerin kullanılmaması gerektiği1 belirtiliyor. Probiyotikler ve besin takviyeleri hakkında geniş bilgi için hekiminizle ve uzman diyetisyeninizle görüşün. Sağlıklı günler diliyorum.
1webmd.com/diet/features/answers-to-your-questions-about-probiotics
