Pek çok enzimin ve proteinin yapısında yer alan demir, yetersizliği nedeniyle en sık görülen beslenme sorunlarının başında geliyor.
1 • Demir ne işe yarıyor?
- Eritrositlerin taşıdığı hemoglobin proteinin yapısına katılarak dokuların oksijenlenmesini sağlıyor.
- Kaslarda oksijen taşıyan miyoglobin isimli bileşenin yapısına katılıyor.
Öte yandan vücuttaki demirin %65’i hemoglobinde, %15’i de karaciğer ve dalakta ferritin olarak depolanıyor.
2 • Demir hangi besinlerde bulunuyor?
- Kırmızı et, sakatat, tavuk, hindi, balık, midye, istiridye
- Yumurta sarısı
- Kuru fasulye
- Kuru kayısı, kuru incir, kuru üzüm, hurma
- Fındık, badem
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, kabak, pancar, bezelye, patates
- Armut, şeftali
- Pirinç, pekmez, maden suyu, kahve
3 • Her gün ne kadar demir almalıyım?
- 6-12 aylık bebeklerin günlük demir gereksinimi 11 mg,
- 1-3 yaş arasında günlük demir gereksinimi 7 mg,
- 19-50 yaş arasındaki erkeklerin günlük demir gereksinimi 8 mg,
- 19-50 yaş arasındaki kadınların günlük demir gereksinimi 18 mg,
- Gebelerin günlük 27 mg kadar demir gereksinimi bulunuyor.
4 • Demir yetersizliği yaşıyor olabilir miyim?
- Sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenemiyorsanız,
- Obezite cerrahisi geçirdiyseniz,
- Aşırı miktarda egzersiz yapıyorsanız,
- A vitamini düzeyiniz düşükse,
- Diyaliz tedavisi alıyorsanız,
- Adet döneminiz uzun sürüyorsa veya hamileyseniz demir yetersizliğine bağlı aneminiz bulunabilir.
Hekiminizle görüşmeniz ve uzman diyetisyen denetiminde beslenme tedavisi uygulamanız gerekebilir.
5 • Demir yetersizliğine bağlı anemi olduğumu nasıl anlarım?
- Hâlsizlik, yorgunluk
- Uykusuzluk
- İş veriminde veya okul başarısında düşme
- Çarpıntı
- Tırnaklarda güçsüzlük ve kırılma
- Dilde iltihaplanma
- Bağışıklığın düşmesi ve sık hastalanma
Eğer yukarıdaki hastalık ya da belirtilerden en az birini yaşıyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak demir düzeyinizi kontrol ettirmenizi öneriyorum.
6 • Demir takviyesi kullanmalı mıyım?
- Gebelik, ergenlik veya uzun süren âdet kanamaları,
- Çölyak veya Crohn’s hastalığı
- Böbrek yetmezliği veya diyaliz tedavisi alma
Yukarıdaki hastalık ya da fizyolojik durum değişikliklerinden birine sahipseniz hekiminiz demir takviyesi kullanmanızı isteyebilir.

Uzman Diyetisyen • Şenol YILDIZ
Detaylı bilgi için uzman diyetisyeninizle görüşün. Sağlıklı, dengeli ve keyifli günler diliyorum.
11 yorum
6 maddede: “Pancar” – Momentum · 31 Mart 2020 19:57 tarihinde
[…] sebzelerden biri olan pancar; kalsiyum, magnezyum, fosfor, demir, çinko, potasyum, manganez ile A, B1, B2, B6 ve C vitaminlerini […]
Alerjiye neden olabilen 10 besin! – Momentum · 22 Nisan 2020 13:50 tarihinde
[…] Demir, manganez, çinko ve E vitamini ve B grubu vitaminleri bakımından zengin olan yulaf, aynı zamanda suda çözünen bir lif olan beta glukan içeriyor. […]
Alerjiye neden olabilen 20 besin! – Momentum · 22 Nisan 2020 13:58 tarihinde
[…] Demir, manganez, çinko, E vitamini ve B grubu vitaminleri bakımından zengin olan yulaf, aynı zamanda suda çözünen bir lif olan beta glukan içeriyor. […]
8 çeşidiyle “hurma” – Momentum · 28 Nisan 2020 19:38 tarihinde
[…] bor, kalsiyum, demir ve kobalt başta olmak üzere 15 çeşit mineral […]
Sporcu gıdaları nelerdir? – Momentum · 7 Mayıs 2020 14:14 tarihinde
[…] (Multi-mineraller, demir, çinko, […]
Kabızlığa neden olabilen 5 ilaç – Momentum · 16 Mayıs 2020 17:20 tarihinde
[…] Demir takviyeleri, bileşimleri nedeniyle kabızlığa neden olabiliyor. […]
4 soruda: “Süt” – Momentum · 26 Mayıs 2020 18:01 tarihinde
[…] Demir minerali ve C vitamini dışında neredeyse tüm besin ögelerini içeren süt; A vitamini, kalsiyum ve fosfor kaynağıdır. […]
Vejetaryen beslenmenin 7 çeşidi! – Momentum · 27 Mayıs 2020 17:13 tarihinde
[…] beslenen bireylerin; B₁₂ vitamini, D vitamini, demir, kalsiyum ve çinko gibi besin ögelerinin düzeylerini belirli aralıklarla takip etmelerini ve […]
Ürün incelemesi: Eti • Lifalif yulaf ezmesi – Gerçek Diyetisyenler Sitesi · 30 Mayıs 2020 15:58 tarihinde
[…] nişasta, çözünür ve çözünmez posa, ß-glukan, tiyamin, pantotenik asit, folik asit, bakır, demir, çinko, fosfor, magnezyum ve manganez […]
Kiraz – Momentum · 22 Haziran 2020 17:00 tarihinde
[…] karbonhidrat, A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, C vitamini, potasyum, kalsiyum, fosfor ve demir […]
Pika: Toprak, kağıt ve boya yemek – Momentum · 23 Temmuz 2020 16:36 tarihinde
[…] Demir ve çinko eksikliği […]