Şerbetçi otu: Bira üretiminden sağlık yararlarına ve kullanım önerilerine geniş bir bakış

Çok yıllık otsu bir bitki olan ve ömer otu, hops, bira çiçeği, maya otu isimleriyle de bilinen şerbetçi otunun (Humulus lupulus) kozalakları bira üretiminde¹ kullanılıyor. Bu alanda endüstriyel kullanımı nedeniyle şerbetçi otunun kültürü yaygın² şekilde yapılıyor.

1 • Şerbetçi otu hangi bileşenler içeriyor?

Şerbetçi otu yapısında kersetin, rutin, prenil-flavonoit ve epikateşin isimli flavonoitler³ ile uçucu yağlar, reçine, α-asitler ve ß-acı asitler barındırıyor.

2 • Şerbetçi otunun tıbbi etkileri neler?

• Şerbetçi otu, kedi otu kökü (valeryan) ve çarkıfelek bitkisi (pasiflora) karışımı yatıştırıcı ve uyku verici etkinliğiyle klinikte başarıyla² uygulanılıyor. Bu karışım uykuya dalma süresini kısaltarak uyku kalitesini² iyileştiriyor.
• Şerbetçi otunda bulunan acı asitler ve flavonoitlerin kan glukozunu, lipit değerlerini ve tansiyonu düşürücü etkileri bulunuyor. Bu otun metabolik sendrom tedavisinde kullanılan ilaçlar yerine yan etkisi bulunmayan güvenilir bir seçenek olabileceği³ düşünülüyor.
• Şerbetçi otunun sindirim güçlüğü sorununda hafif etkili ve güvenilir bir bitki³ olduğu belirtiliyor.
• Bazı kaynaklarda² şerbetçi otunun saç dökülmesinde etkili olabileceğine yönelik ifadeler bulunuyor. Yeni demlenmiş şerbetçi otu çayıyla saçların durulanmasının saç dökülmelerini önleyebileceği, bir başka kaynak² ise şerbetçi otu yağının dökülen saçları yeniden çıkarabileceği bilgisine yer veriyor.
• Randomize, çift kör, plasebo kontrollü ve çaprazlama bir klinik çalışma şerbetçi otunun menopoz döneminde görülen sıcak basması gibi vazomotor şikâyetleri belirgin şekilde azalttığını⁴ gösteriyor.

Öte yandan prostat hiperplazisinin (erkeklerde prostat sorunlarının) giderilmesinde güvenle kullanılabileceği⁴ belirtiliyor.

3 • Şerbetçi otu ağırlık kaybını destekliyor mu?

Kaynar suya atılan veya olgunlaşan şerbetçi otu kozalaklarında bulunan α-asitler ve ß-acı asitler izo-α asitlere dönüşüyor. İzo-α asitler kan glukoz ve lipit düzeylerini düşürücü etkinlik gösteriyor. Bu asitlerin 30 gün boyunca hastalara verilmesiyle açlık kan şekerinin, toplam yağ kütlesinin, vücut ağırlığının ve BKİ değerinin azaldığı³ bildiriliyor.

Öte yandan olgun şerbetçiotu kozalağında oluşan ß-acı asitlerin yüksek yağlı diyetle beslenen farelerde kahverengi yağ dokusunu azalttığı³ bildiriliyor. Obezite ile yaşıyorsanız ya da ağırlık kaybetmeyi hedefliyorsanız diyetisyeninizle görüşün.

4 • Şerbetçi otunun yan etkileri var mı?

Sersemlik hissi yaratmaması şerbetçi otunu uyku ilaçlarından öne çıkarıyor. Güvenilir olması ve yan etki riskinin bulunmaması bu bitkiyi daha da değerli kılıyor.

5 • Şerbetçi otunu nasıl kullanabilirsiniz?

Şerbetçi otundan çay hazırlayarak günde 1-2 kupa içebilirsiniz. 1 tatlı kaşığı (1-2 gram) kurutulmuş şerbetçi otunun üzerine 150 mL taze kaynatılmış su ilave ederek 10 dakika kadar demlemenizi öneriyorum. Şerbetçi otunu uykunuzu düzenlemek amacıyla alıyorsanız lavanta çiçekleri, kediotu kökü ya da pasiflora ile birlikte kullanmanız uyku düzenleyici etkinliği³ artıracaktır. Şerbetçi otu çayını dört hafta boyunca yatmadan bir saat önce² için.

Şerbetçi otunu etiketli ve ambalajlı olarak güvenilir yerlerden temin etmenizi öneriyorum. Konu hakkında geniş bilgi için eczacınızla ve uzman diyetisyeninizle görüşün. Sağlıklı, dengeli ve keyifli günler diliyorum.

¹onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jib.160
²erdemyesilada.com/tr/article/desc/54166/serbetci-otu-sinirsel-kaynakli-uykusuzlugun-giderilmesinde-guvenilir-bir-secenek.html
³erdemyesilada.com/tr/article/desc/53121/serbetciotu-metabolik-sendrom-tedavisi-ve-zayiflamada-yardimci-olabilir.html
4erdemyesilada.com/tr/article/desc/54014/serbetciotu-ozutu-menopoz-sikayetlerinin-hafifletilmesinde-etkili.html